آنتي بيوتيك ها (يا در اصطلاح عموم چرك خشك كن ها) در بين داروهاي امروزي، بيشترين داروهاي تجويزي هستند. آنتي بيوتيكها از طريق كشتن ميكروبها يا توقف تكثير آنها با عوامل بيماريزا مقابله ميكنند. پني سيلين ، اولين آنتي بيوتيكي بود كه بطور تصادفي از محيط كشت كپك كشف شد. امروزه متجاوز از 100 آنتي بيوتيك مختلف وجود دارد كه پزشك براي درمان ناراحتي هاي كوچك تا عفونت هاي تهديدكننده حيات از آنها استفاده ميكند، وليكن اگر نابجا مصرف شوند بسيار خطرناك خواهند بود. با شناخت اهميت مصرف بجا و نابجاي آنتي بيوتيكها، شما مي توانيد به سلامتي خود وخانواده خود كمك كنيد.
هرچند برخي آنتي بيوتيكها عليه انواع گسترده اي از عفونتها مؤثر هستند ولي مهم است كه بدانيم هر آنتي بيوتيكي تمام عفونتها را نميتواند درمان كند و نيز آنها فقط عليه عفونتهايي بكار ميروند كه توسط باكتريها ٬ قارچ ها و انگل هاي بيماريزا بوجود آمده باشند و عليه بيماريهاي ويروسي مثل سرماخوردگي و آنفولانزا تاثيري ندارند. بهترين كاري كه شما ميتوانيد در اين مواقع انجام دهيد اين است كه اجازه دهيد سرماخوردگي و آنفولانزا، دوره خود را كه گاهاً 2 هفته ممكن است طول بكشد ٬ طي كند و فقط علايم راتسكين دهيد. اگر بيماري شما طي 2 هفته بدتر شد يا شروع به بهبود نكرد جهت بررسي بيشتر به پزشك مراجعه كنيد.
بعنوان مثال بيماريهاي زير در اكثر موارد علت ويروسي دارند:
- سرماخوردگي (گرفتگي بيني ٬ گلودرد ٬ عطسه ٬ سرفه ٬ سردرد)
- آنفولانزا (تب ٬ لرز ٬ بدن درد ٬ سردرد ٬ گلودرد ٬ سرفه خشك)
- خيلي از سرفه ها
- برونشيت حاد (سرفه و تب) در بسياري موارد توسط ويروسها ايجاد ميشود.
- فارنژيت (گلودرد) نيمي از اين موارد توسط ويروسها ايجاد ميشود.
- گاستروانتريت هاي ويروسي (اسهال و ...)
و بيماريهاي زير در بيشتر مواقع علت باكتريايي دارند:
- عفونتهاي گوش - آنتي بيوتيكها بر بيشتر و نه كل عفونتهاي گوش موثر هستند.
- عفونتهاي شديد سينوسها (كه 2 هفته يا بيشتر طول بكشد.)
- گلودرد استرپتوكوكي
- عفونت ادراري
تنها پزشك است كه ميتواند از بين انواع مختلف آنتي بيوتيكها ٬ آنتي بيوتيك مؤثر بر بيماري شما را تشخيص دهد. بعنوان مثال اگر شما عفونت گوش داشته باشيد ٬ پزشك تشخيص ميدهد كه چه نوع از باكتريها اغلب ميتواند باعث عفونت گوش شود. اگر عفونتي باشد كه بتواند توسط گونه هاي مختلفي از باكتريها ايجاد شود يا توسط باكتريهايي ايجاد شود كه قابل پيش بيني نباشد كه به چه آنتي بيوتيكي حساس است ٬ آزمايشگاه نمونه هايي از خون ٬ ادرار يا نسج فرد بيمار را ميگيرد و از طريق تكنيك هاي خاصي مثل رنگ آميزي يا كشت به تشخيص باكتريهاي ايجاد كننده عفونت و يا تعيين حساسيت آنها به آنتي بيوتيكها كمك ميكند. عوامل مؤثر ديگر در انتخاب آنتي بيوتيك از طرف پزشك ٬ اطلاع از سابقه حساسيت بيمار به يك آنتي بيوتيك خاص ٬ قيمت دارو ٬ زمانبندي دوز دارو ٬ عوارض عمومي دارو ٬ سن بيمار ٬ بقيه داروهايي كه فرد دريافت ميكند و محل اكتساب عفونت در جامعه است ٬ مثلاً اينكه آيا بيمار در خانه سالمندان زندگي ميكند يا نه ٬ زيرا باكتريهاي متفاوتي در اين گونه محيط ها ميتوانند عامل بيماري باشند.
استفاده از آنتي بيوتيكها در بيماريهاي ويروسي :
- نه عفونت را درمان ميكند.
- نه مانع از سرايت بيماري ميشود.
- نه حال بيمار را بهتر ميكند.
- ممكن است عوارض جانبي خطرناك داشته باشد.
- باعث گسترش مقاومت آنتي بيوتيكي ميشود.
مقاومت آنتي بيوتيكي چيست؟
آنتي بيوتيكها از طريق مقابله با عوامل بيماريزا باعث بقاي زندگي ميشوند ٬ اما بعضي باكتريها آنقدر قوي ميشوند كه ميتوانند مقابل اين داروها مقاومت كنند و در نتيجه داروها بخوبي عمل نكنند ، اين يعني مقاومت آنتي بيوتيكي. در اين صورت انواع قويتر باكتريها كشته يا متوقف نميشوند ٬ بلكه مي مانند ٬ رشد ميكنند و گسترش پيدا ميكنند . اين بار ديگر باكتريها سخت تر كشته يا متوقف ميشوند.
مقاومت آنتي بيوتيكي يكي از مهمترين معضلات بهداشتي جامعه امروز است. اين مساله بطور آشكار باعث خطر براي افرادي ميشود كه عفونت ساده اي داشته و در صورت درمان تحت نظارت پزشك ميتوانستند بخوبي بهبود يابند ٬ اما با مصرف نابجاي آنتي بيوتيك در دفعات قبل باعث بي تاثير شدن اين داروها شده اند.
زماني كه آنتي بيوتيك نتواند تاثير كند، نتيجه اين خواهد بود كه :
- بيماري طولاني تر ميشود.
- بيماري پيچيده تر ميشود.
- مراجعه متعدد به پزشك يا حضور طولاني در بيمارستان را به دنبال خواهد داشت.
- نياز به داروهاي گرانتر و سمي تر خواهد بود.
- چه بسا عفونت هاي مقاوم منجر به مرگ ايجاد شود.
فقط خود بيماران تنها كساني نيستند كه از اين نتيجه رنج ميبرند ٬ بلكه افراد سالم جامعه هم ضربه خواهند خورد. باكتريهاي مقاوم بسرعت بين اعضاي خانواده ٬ همكلاسي ها و همكاران گسترش خواهد يافت و سلامت افراد جامعه با گونه بيماريزاي جديدي كه به سختي و با هزينه زياد درمان ميشود ٬ تهديد خواهد شد.
گونه هايي از انواع باكتريهايي كه به آنتي بيوتيك مقاوم شده اند ٬ شامل انواع ايجاد كننده عفونتهاي پوستي ٬ مننژيت ٬ بيماريهاي قابل انتقال از راه جنسي و عفونتهاي دستگاه تنفسي مثل ذات الريه ونيز فارنژيت يا گلودرد چركي است.
بنابراين:
استفاده بيش از حد يا نادرست از آنتي بيوتيكها ٬ يعني مشاركت در گسترش مقامت در باكتريها
داروهاي آنتي بيوتيك پركاربرد: كوآموكسي كلاو، پلي ميكسين بي سولفات، داكسي سيكلين، پني سيلين، سفكسيم
- ۲۳ بازديد
- ۰ نظر