حالت تهوع

تهوع حالتي ناراحت كننده است كه اغلب نيز به دنبال آن استفراغ پيش مي آيد. اين حالت كه با تخليه محتويات معده همراه است، بسيار آزاردهنده و در صورت ادامه يافتن خطرناك است.

تهوع و استفراغ به خودي خود بيماري نيست، اما مي تواند نشانه اي از مشكلاتي ديگر باشد. به عنوان نمونه بيماري حركت يا دريازدگي، بارداري، درد شديد، استرس عاطفي ياترس، بيماري هاي كيسه صفرا، مسموميت غذايي، پرخوري، واكنش به برخي بوهاي خاص و حتي برخي مشكلات مغزي مي توانند منجر به بروز چنين حالتي شوند.

البته علت استفراغ نيز با توجه به سن فرد متفاوت است. ميان كودكان اين حالت شايد بيشتر به دليل عفونت هاي ويروسي، مسموميت هاي غذايي، پرخوري و... ايجاد شود.

گاهي نيز زمان تهوع و استفراغ مي تواند نشان دهنده علت آن باشد. مثلاً وقتي كمي بعد از غذا خوردن اين حالت شروع مي شود، مي توان به مسموميت هاي غذايي، التهاب معده و... شك كرد. البته حالت تهوع و استفراغ يك تا ۸ساعت پس از صرف غذا هم ممكن است به علت مسموميت باشد.

▪ استفراغ خطرناك است؟

استفراغ به طور معمول بي خطر است، اما مي تواند نشانه مشكلي جدي تر باشد كه بنابراين به رسيدگي و كنترل نياز دارد. يكي از مشكلات شايع در اين زمينه كم شدن آب بدن است. البته اين مشكل ميانبزرگسالان كمتر ديده مي شود، چون آنها با توجه به نشانه هاي كم آبي بدن (احساس تشنگي يا خشكي لب ها) از بروز مشكل جلوگيري مي كنند، اما كودكان بيشتر در معرض اين مساله قرار داشته و از اين رو بايد به آنها بيشتر توجه شود. خانم هاي باردار نيز بايد اين مشكل را جدي گرفته و با پزشك متخصص خود در اين زمينه مشورت كنند.

▪ مراجعه به پزشك

چنانچه حالت تهوع و استفراغ چند روز ادامه پيدا كرد بايد براي بررسي بيشتر به پزشك مراجعه شود. همچنين اگر با درمان هاي معمول خانگي شرايط بيمار بهبود نيافت، احتمال كم شدن آب بدن وجود داشته يا آسيبي جدي به او وارد شده است نيز مراجعه به پزشك را فراموش نكنيد.

توجه داشته باشيد در مورد نوزادان و كودكان زير ۶ سال بايد بيشتر دقت كنيد؛ اگر اين حالات حتي تنها چند ساعت ادامه يافت نيز وقت را از دست نداده و به پزشك مراجعه كنيد.

همچنين اگر در استفراغ خون وجود دارد، سردرد شديد يا گرفتگي گردن، ضعف، گيجي يا كاهش هوشياري نيز همراه با اين حالات است سريع و به صورت اورژانسي به پزشك مراجعه كنيد.

درد شديد در ناحيه شكم، تب و اسهال نيز مي تواند از ديگر علائمي باشد كه به مراجعه اورژانسي به مراكز درماني نياز دارد.

▪ درمان

براي درمان استفراغ و حالت تهوع مايعات خالص بنوشيد و به طور تدريجي مقدار آن را افزايش دهيد. بهتر است تاوقتي حالت استفراغ خوب نشده از غذاهاي جامد استفاده نشود. در صورتي كه اين حالت به دليل بيماري خاص يا دارويي خاص ايجاد شده، نيز با نظر پزشك اقدامات لازم را انجام دهيد.

▪ پيشگيري

از آنجا كه تهوع و استفراغ مشكلاتي ناراحت كننده است، بهتر است از بروز آن پيشگيري كنيم. اين كار هم با شيوه هايي ساده ممكن است. به عنوان مثال شايد بهتر باشد به جاي ۳ وعده غذا با حجم زياد، وعده هايي كوچك تر و در دفعات بيشتر انتخاب كرده و به آهستگي آنها را بخوريم. همچنين غذاهايي كه هضمشان سخت است نيز بهتر است كمتر استفاده شوند.

▪ حالت تهوع بدون استفراغ

زماني كه احساس كرديد اين حالت به شما دست داده است، مي توانيد از استفراغ پس از آن پيشگيري كنيد. به عنوان مثال مي توانيد مقدار كمي از مايعات شيرين و ملايم مانند آبميوه هايي كه البته اسيدي نباشند بنوشيد.

همچنين خوب است در اين شرايط در حالت نشسته يا دراز كشيده ـ اما در موقعيت صحيح ـ كمي استراحت كنيد. چون فعاليت داشتن حالت تهوع را بدتر كرده و مي تواند منجر به استفراغ شود.

در نهايت بهتر است در صورت ادامه يافتن چنين حالاتي مراجعه به پزشك را ناديده نگيريد.

داروهاي مفيد براي درمان حال تهوع: دومپريدون، اپرپيتانت. داروهاي گياهي ضد تهوع: زينتوما