بطور كلي عوارض و دردهاي معده به اختلالاتي كه در اعمال معده ايجاد مي‌گردد، و بروز التهابات معده،‌ تقسيم مي‌شود. هر دو گونه اين عوارض به مقدار زياد و اغلب با يكديگر مي‌آيند و بطور كلي فقط معاينات بسيار دقيق تخصصي نوع بيماري را مشخص مي‌نمايد. 
اختلالات اعمال معده در حقيقت عوارضي هستند كه موجب تغيير در وظايف و اعمال معده گشته و باعث تغييرات فيزيكي معده نمي‌شوند. از مهمترين اين نوع عوارض مي‌توان بي‌اشتهائي، اختلالات در عمل هضم مانند كمبود شيره معده و دردهاي عصبي را ذكر نمود. 
بر حسب تجربه در مورد عوارض مختلف معده داروهاي زير تجويز مي‌گردد:
۱) براي درمان بي‌اشتهائي : داروهاي مقوي معده 
۲) براي كمبود شيره معده : داروهاي مقوي معده و بادشكن 
۳) براي دردهاي عصبي :‌داروهاي مقوي معده و بادشكن،‌ علاوه بر اين داروهاي ضد تشنج و آرام بخش 
داروهاي مقوي معده داراي اين وظيفه هستند كه عمل ترشح شيره معده را تحريك نمايند و بدين ترتيب علاوه بر عمل فوق آنزيم‌هاي هضم كننده هم آماده فعاليت مي‌گردند. و به علت ساخت زيادتر اسيد كلريدريك درجه اسيدي شيره معده به ميزان لازم براي انجام حداكثر فعاليت‌هاي آنزيم‌ها فراهم مي‌شود. به طور كلي در نتيجه‌ي اين فعاليت‌ها اشتها تحريك شده و در عمل تخليه معده بعد از رسيدن غذا به معده تسريع حاصل مي‌گردد، و عمل جذب مواد غذايي بخوبي انجام مي‌پذيرد. 
داروهاي گياهي مقوي معده علاوه بر اين ضريب هضم را بالا برده و همچنين موجب تقويت كلي عضلات معده گردند، و به همين دليل است كه اين داروها را به عنوان تقويت كننده نيز بكار مي‌برند. مهمترين نكته كه در رد اثر اين داروها بايد مورد توجه قرار گيرد اين است كه اين گونه داروها بايد بين ۳۰ تا ۶۰ دقيقه ظاهر مي‌گردد 
به طور كلي داروهاي مقوي معده جزو داروهاي اصلي تشكيل دهنده تنطورهاي معطره مي‌باشد و در اغلب كتب رسمي داروئي ذكر شده و در بسياري از نوشابه‌هاي الكلي مقوي معده وارد مي‌شوند. از طرفي الكل در اين نوع فرآورده‌ها بعنوان عامل تحريك كننده غدد ترشحي و آرام بخش انجام وظيفه مي‌نمايند 
داروهاي باد شكن گازهاي معده را بوسيله شل كردن (اثر ضد تشنجي) دريچه‌هاي ورودي و خروجي معده خارج نموده و به واسطه تحريك كم بافت مخاطي خون رسي به قسمت‌هاي فوقاني اندام گوارشي را تقويت كرده و هم چنين حركات دودي معده را تشديد مي‌نمايند. داروهاي بادشكن علاوه بر اين اغلب داراي اثر ضد التهابي نيز بوده و از نزله‌هاي معده‌اي جلوگيري مي‌نمايند 
● داروهاي مقوي معده:
▪ مواد تلخ: در دزهاي مورد استفاده فقط داراي اثر مواد تلخ هستند. ريشه ژانسيان – گياه قنطريون – پوسته گنه گنه – گياه خار مقدس – ميوه گياه آذرقي با كوچوله 
▪ مواد تلخ معطر: علاوه بر تاثير ماده تلخ اثر فرعي و جانبي هم ظاهر مي‌گردد. گياه افسنطين (‌داروهاي تلخ و صفرآ آور) - پوست نارنج و ميوه ترنج (مواد تلخ و قابل تخمير) – ريشه سنبل ختائي (ماده تلخ و ضد تشنج) - ريزوم اگپر تركي، ماده ايست تلخ ضد تشنج و آرام بخش
▪ ادويه‌جات: در اثر تحريكات بافت مخاطي معده عمل پر شدن خون در بافت‌هاي آن انجام مي‌شود. همچنين غدد بزاقي و غدد ترشحي معده تحريك مي‌گردد. پوست دارچين – زنجبيل – قرنفل – ميوه هل – فلفل – دانه خردل
مهترين داروهاي گياهي كه داراي اثر بادشكن مي‌باشند عبارتند از :
زيره – رازيانه – انيسون – بابونه – بومادران – نعناع و بعضي ادويه‌ها مانند هل و غيره. هنگاميكه د رنسخه طرح شده داروي مقوي معده، خاصيت ضد تشنجي بادشكن ها كافي نباشد در اين صورت داروهاي حاوي هيوسيامين به آن اضافه مي‌نمايند. 
براي اين منظور به مخلوط داروي گياهي در حد ۱۰ درصد برگ بذرالبنج (ژوسكيام)‌و در غير اين صورت تنطور بلادن (به مقدار ۰۳/۰ گرم) اضافه مي‌نمايند. 
گاستريت‌هاي حاد و مزمن جزو شايع‌ترين عوارض التهابي معده مي‌باشندكه در حقيقت التهاب بافت مخاطي معده بوده و جزو زخم‌هاي معده محسوب مي‌گردند. براي معالج گاستريت‌ها اغلب به مقدار زياد از گل‌هاي بابونه كه داراي خواص ضد التهابي و ضد تشنجي بارزي مي‌باشنداستفاده مي‌شود. اين داروي گياهي اغلب به صورت منفرد به شكل چاي دم كرده و يا به نحو مطلوب‌تر به صورت عصاره الكلي مورد استفاده قرار مي‌گيرد. براي معالجه زخم‌هاي معده علاوه بر اين از ريشه شيرين بيان يا فرآورده‌هايي كه از ماده‌ي موثر اصلي آن يعني اسيد كليسيريزيك تهيه مي‌شود، استفاده مي‌نمايند.

داروهاي مرتبط با مقوي وعده :  آنتي فلاتولنس